بام سبز یا باغبام بامی است که بر روی سطح آن گیاهان رشد میکنند. تنوع گیاهی چنان ساختاری میتواند از بام پوشیده از چمن مصنوعی تا باغ بامی باشد که با گیاهان مورد استفاده درطراحی منظر پوشیده شدهاست. سبزپوش کردن بام نیازمند گیاهانی است که به دقت انتخاب شدهاند تا در برابر محیط خشن و بیروح محیط پشت بام در شرایط کم بی آبی عوامل اقلیمی یخ زدگینسیم دریا و خشکی و غیره مقاومت کند. نوع گیاهان انتخابی بسته به نوع آب و هوا و شرایط اقلیمی مختلف متفاوت است. بام سبز یا باغ پشت بام اوج تلفیق اجرا با محیط است. دتایلهای اجرائی چنین بامی تفاوت چندانی با بامهای معمول نداشته و شامل عایق رطوبتی حرارتی پوشش ضد آب ماسه و درز پوش میباشند و در کنار آن شامل مصالح و عناصری هستند که بتوانند عمل نگهداری زهکشی رطوبت و اسبابب نگهداری گیاهان (مطابق استاندارد) را در ساختمانسازی فراهم آورند. لفظ بام سبز همچنین میتواند برای بامهایی که مفاهیم سبز را مد نظر قرار میدهند، نظیرپانلهای خورشیدی یا صفحات فتو ولتائیک بکار رود.
تاریخچه کاربرد بام سبز
مشخص نیست که ایده اصلی چنین طرحی منسوب به چه کسی است و به کدامین دوره بازمیگردد. شاید این ایده از توصیف باغهای معلق بابل نشات گرفته شده باشد یا باغهایی که در هوا معلق نبوده بلکه در واقع روی بامها و مهتابیهای چند ساختمان قرار داشتند. بامهای سبز مدرن که از سیستم لایههای پیشساخته تشکیل میشوند، بالنسبه پدیدهای نو میباشند. این نوع بامها در دهه ۱۹۶۰ در آلمان توسعه و به بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز گسترش یافتند. ریشه بامهای سبز مدرن در ایسلند و اسکاندیناوی میباشد. دلایل شکلگیری بامهای سبز (چمنی) در این مناطق که اقلیمی سرد دارند، محدودیت مصالح ساخت و ساز بودهاست؛ بهطوریکه ساکنین را بر آن داشته برای ساخت وساز، تا حد امکان از مصالح بوم آورد آن مناطق که شامل کلوخ چمنی و سنگ بودهاستفاده کنند. این بامها بهطور معمول شامل ترکیبی از دو تا سه لایه کلوخ چمنی بر روی لایهای از شاخهها و ترکههای کوتاه بودهاند که برای هدایت آب باران شیب دار گشتهاند. این بامها در عین اینکه بدوی بودهاند، ذخیره حرارتی و عایق ساختمانها را فراهم کرده و الهام بخش بامهای سبز امروز میباشند. در قرن بیستم تعدادی بام منفرد مطرح شدند که اثرگذارترین آنها فروشگاه Derry&Toms در لندن با پوشش بام شش هزار متر مربعی و Casino Pation در برن سوئیس است که در دهه ۱۹۳۰ کاشته شدند.
مزایای بامهای سبز
- تأمین فضایی سازگار و مطبوع برای کاربران ساختمان
- بهبود مناظر اطراف ساختمان با فراهم کردن یک فضای سبز زیبا
- ایجاد محیطی سبز، زیبا ونیمه عمومی (مشاعی) برای ساکنین ساختمان و بالا بردن کیفیت زندگی
- ایجاد منظر شهری سبز و کاهش آلودگی
- کاهش بار گرمایش (با افزودن توده و لایه عایق حرارتی) و سرمایش بنا (از طریق سرمایش تبخیری)
- کاهش اثرات گرمایش و تغییرات آب و هوایی شهری
- افزایش محدوده زندگی
- کاهش سیلاب
- تصفیه هوا و کاهش CO2 هوا
- کاهش و تعدیل شدت صداهایی که تا db18 وارد ساختمان میشود و به میزان db3 یا بیشتر خارج میشود.
- بهبود مناظر اطراف ساختمان با فراهم کردن یک فضای سبز زیبا.
- بالا بردن طول عمر غشای بام (دو یا سه بار بیشتر) با محافظت از آن در برابر اشعات UV مضر و صدمات آب و هوایی.
- افزایش ارزش ملک
- کاهش هزینه نگهداری از سقف - کشت روی بام به شکل گسترده، نوعی پوشش محافظ را تداعی میکند، سطح کاشته شده خود محافظت و نگهداری میشود و به عبارت دیگر، نگهداری از بام به حداقل میرسد.
